Wika. Kultura. Lipunan

Ang Wika ba ay nakakaapekto sa kultura at lipunan. At ang kultura at lipunan ba ay nakakaapekto sa wika.

Ang isa sa pinakamahalaga sa tao at lipunan ay ang wika. Samantala ang wika ay nabuo para sa tao at lipunan. Ayon sa isang linggwista na si Henry Gleason, “Ang wika ay tumutukoy sa masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo na ginagamit sa komunikasyon ng mga tao sa lipunang may iisang kultura.” Sa lipunan, wika ang tumutulong upang labis na magkaunawaan ang mga tao sa isa’t-isa, ito rin ay mahalaga sa lipunan sapagkat gaya nga ng sabi nila, “No man is an island.” Samakatuwid, walang sinuman ang maaaring mabuhay na para sa sarili niya lamang. Nabuo ang wika para sa lipunan at ang lipunan ay nabuo dahil sa wika, kaya nakakaapekto ang wika sa lipunan na ginagalawan ng tao.

Ang wika ay nakakaapekto sa kultura, sapagkat matutukoy o makikilala natin ang isang tao sa kung ano ang wikang kanyang ginagamit, gayun din malalaman natin kung ano ang kultura o etnikong kanyang pinagmulan. Hindi maitatangging, hindi mapaghihiwalay and wika at kultura, dahil sumasalamin sa kultura ng isang tao ang kanyang ginagamit na wika, may mga salita din kasing pag-aari lamang ng isang bansa. Halimbawa na lang nito ay sa pilipinas, dito lang sa atin ang may salitang “Po”,”Opo” at “Oho” na naglalarawan sa kaugalian ng mga plipino bilang sa pagiging magalang. Sa ibang probinsiya naman gumagamit sila ng “Manong” at “Manang” kapag mas nakakatanda sa kanila ang isang tao na sa ibang lugar partikular sa mga taga maynila, ay hindi na ito ginagamit o paminsan-minsan na lang ginagamit dahil para sa karamihan hindi ito maganda pakinggan.

Dinamiko ang wika, ito ay buhay na patuloy ring nag-iiba ang kahulugan, pagbigkas at tunog sa paglipas ng panahon. Ang malaking nakakaapekto dito ay ang lipunan na ating kinagagalawan. Sa kadahilanang marami nang naiimbentong salita katulad na lamang ng mga salita sa gay linggo (o salita ng mga bading) at ang iba pang mga bagong salitang nabubuo sa lipunan. Taon-taon maraming nadidiskubre na wika dahil masyadong matalino na ang mga tao, kung kaya’t mabilis na naiimpluwensiya ng mga ito ang wikang gagamitin sa isang partikular na lipunan.

May mga kanya-kanyang lahi ang bawat isa, dito sa asya halos iisa lamang nag hulma ng mukha ang mga tao kung kaya’t nakakalito tukuyin kung saang bansa ito nanggaling o ano ang kultura nito kaya sa wikang gamit ng isang tao maaring makilala natin kung saang bansa galling ito. Mahalaga talaga na magkaroon ng pambansang wika ang isang bansa upang mas madaling matukoy ang isang tao sa kung saan siya galing at dito rin nagkakaroon o makikita ang pagkakaisa ng isang bansa gaya na lamang sa kultura ng korea, parte ng kultura nila na hindi maaring magturo ng ingles sa lugar nila kung kaya’t kinakailangan pa nilang pumunta sa ibang bansa para matuto ng salitang ingles, kapag marunong ka mag ingles at nasa korea ka mataas na ang tingin nila sa’yo dahil bihira lang ang marunong mag-ingles sa kanila. Sa kultura ng mga taga korea, makikita natin kung gaano nakakaimpluwensya ang wika sa kanila. Gaya din ito ng bansang Tsina at Japan kung saan kahit na hindi sila marunong mag-ingles, maunlad ang bansa nila.

Gaya ng nabasa ko “Kahit na ang ingles ang ating “Lingua franca” sa buong mundo, kailangan pa rin natin ng pambansang wika” Kultura din sa ating mga Pilipino na kapag magaling mag-ingles ang isang tao o nakakapagsalita siya ng banyagang wika, andun yung pag-iisip natin na mas matalino o mas magaling ang taong iyon kaysa sa atin kaya kung minsan mas napapamahal tayo sa lenggwahe ng iba at hindi sa sarili nating wika. Sadyang nakakaapekto ang kultura sa wika lalo na kapag naimpluwensyihan ng lipunan na kinagagawalan nito.

Sa kabuuan, apektado ang wika sa kultura ng isang tao at sa lipunan ng partikular lugar at gayun din nakakaapekto ang kultura at lipunan sa wikang ginagamit. Sadyang hindi maipaghihiwalay ang dalawa, ang wika at kultura, samantala nakabuntot sa kultura ang lipunan dahil kung walang lipunan walang mabubuong kultura, at kung walang kultura maaarin may sari-sariling paniniwala ang tao sa isang lipunan. Mahalaga ang wika kaya’t mahalaga ring mahalin ito.